اینترنت یک شبکه بسیار بزرگ و در حال گسترش است که میلیون‌ها اتصال را پوشش می‌دهد. اما این پایان ماجرا نیست. هر روزی کاربران بیشتری وارد فضای اینترنت می‌شوند، این کاربران با دستگاه‌های مختلف خود به این شبکه عمومی وصل می‌شوند و با گذشت زمان همه‌چیز پیچیده‌تر از قبل می‌شود. این رشد غیرقابل توقف فشار زیادی بر شبکه محلی ما وارد می‌کند. فضای استوریج ابری، برنامه‌های تحت وب، سرورهایی که کیلیومترها آن‌طرف‌تر قرار گرفته‌اند و تماس‌های VoIP، همه اینها به اینترنت بستگی دارند.

برای اطمینان از ارائه خدمات با بالاترین کیفیت ممکن و بهترین تجربه کاربری مخاطبان، لزوما نیازی به خرید منابع بزرگ و قدرتمند نیست. کافی است روی بهینه سازی شبکه تمرکز کنید و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهید. همراهمان باشید تا مفصل درباره این مسئله صحبت کنیم.

هدف از بهینه سازی شبکه چیست؟

بهینه‌سازی شبکه یک اصطلاح کلی است که به طیف وسیعی از ابزارها، استراتژی‌ها و روش‌های نظارت، مدیریت و بهبود عملکرد شبکه اشاره دارد. در محیط کسب و کار رقابتی و پویای امروزی، عملکرد نسبی برای شبکه کافی نیست؛ کسب‌و‌کارها باید بیشتر از حد انتظار ظاهر شوند. چراکه:

• هرچه در عصر دیجیتال پیش می‌رویم، کسب و کارها بیشتر و بیشتر به انتقال قابل اعتماد، سریع، ایمن و در‌دسترس داده‌ها وابسته می‌شوند.
• سخت‌افزارهای قدیمی یا نرم‌افزارهای غیربهینه با درگیرکردن بخش زیادی از پهنای باند موجود، مدت‌زمان تاخیر را بالا می‌برند.
• عدم توجه به مسئله امنیت و استفاده از روش‌های حفظ امنیت سنتی و منسوخ می‌تواند باعث کاهش کارایی شبکه شود.
• افزایش ناگهانی ترافیک شبکه، عملکرد موثر آن را تحت تاثیر قرار داده و زمان پاسخگویی را افزایش می‌دهد.

و صدها مشکل بالقوه دیگر که تجربه کاربری نامطلوب را به‌دنبال دارند.

هدف اصلی بهینه‌سازی شبکه، اطمینان از بهترین طراحی و عملکرد شبکه با کمترین هزینه ممکن است. شبکه باید طوری طراحی شود که بهره‌وری و قابلیت استفاده افزایش یافته و داده‌ها به طور موثر و کارآمد مبادله شوند. این مسئله با مدیریت تأخیر شبکه، حجم ترافیک و پهنای باند حاصل می‌شود.

مزایای کسب و کار بهینه سازی شبکه چیست؟

برخی از مهم‌ترین مزیت‌های بهینه‌سازی شبکه عبارت‌اند از:

• مدیریت بهینه منابع سیستم در یک شبکه کامپیوتری اجازه می‌دهد تا جریان ورودی داده‌‌ها ثابت و کارایی شبکه بیشتر شود.
• راه‌حل‌های بهینه امنیت شبکه می‌تواند از داده‌های مشتریان و اطلاعات محرمانه سازمان محافظت کند.
• بهینه‌سازی شبکه مبتنی بر ابر می‌تواند با کاهش میزان ترافیک در زیرساخت‌های قدیمی، زمان و هزینه پشتیبانی را کاهش دهد.
• این فرآیند با تجزیه و تحلیل، مدل‌سازی، بررسی معیارهای عملکرد و همچنین حساب‌های بلادرنگ، به مدیران شبکه کمک می‌کند فعالیت موثرتری داشته و اثر تغییرات معماری شبکه را راحت‌تر درک کنند.
• تجربه مشتری مستقیما روی سود سازمان تاثیر می‌گذارد و آن را افزایش می‌دهد. حتی تجربه شرکای سازمان در همکاری با آن نیز بهبود می‌یابد.
• بهینه‌سازی شبکه می‌تواند کارمندان و دپارتمان‌های را از راه دور به هم وصل کند و با کاهش تاخیر و تحویل سریع برنامه‌ها، شرایط کاری بهتری ایجاد نماید.
• بهینه‌سازی شبکه اطلاعات ارزشمندی از عملکرد برنامه در اختیار کاربر نهایی قرار می‌دهد.
• انتقال محتوا به کاربران نهایی بهبود می‌یابد و دسترسی‌پذیری شرکت تقویت می‌شود.

چه عواملی بر بهینه سازی شبکه تاثیر می‌گذارند؟

حال که فواید بهینه‌سازی شبکه را بیان کردیم، اجازه دهید در مورد جنبه‌هایی از شبکه‌ که بر بهینه‌سازی تاثیر می‌گذارد هم صحبت کنیم. طیف گسترده‌ای از عوامل بر روی این مسئله تاثیر می‌گذارند. درک عواملی که باید روی آنها تمرکز کنیم، ما را به نتیجه بهتری می‌رساند. برخی از مواردی که بر بهینه‌سازی شبکه تاثیر می‌گذارند، عبارت‌اند از:

• اندازه شبکه؛ تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه، نقاط انتهایی و همچنین کاربران و برنامه‌های کاربردی در شبکه می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر استفاده از پهنای باند و جریان داده‌های شبکه داشته باشد.
• فاصله جغرافیایی؛ در شبکه هایی که فواصل جغرافیایی زیادی را در برمیگیرند، این فاصله بر عملکرد شبکه تاثیرگذار است.
• مایل میانی؛ فاصله بین آخرین ISP و کامپیوتر مقصد (که به آن مایل میانی گفته می‌شود) در شبکه‌هایی با فواصل زیاد معمولا ایجاد مشکل می‌کند. مهندسان باید این مشکلات را در نظر بگیرند.
• مشکلات اتصال؛ چنانچه اتصال سیمی یا بی‌سیم در رسانه فیزیکی دچار ایرادی شود، می‌تواند بر عملکرد کلی شبکه تاثیر بگذارد. کابل‌های معیوب یا شل‌شده کابوس مهندسان عیب‌یابی شبکه هستند. از سوی دیگر پوشش اکسس پوینت Wi-Fi می‌تواند بر عملکرد شبکه موثر واقع شود؛ چراکه ریپیترهای Wi-Fi می‌توانند تراکم شبکه را به دنبال داشته باشند.
• تنگناهای شبکه؛ در برخی موارد پهنای باند دستگاه‌های قدیمی‌ با بقیه اجزای شبکه مطابقت ندارند (مثل استفاده از یک سوئیچ ۱۰۰ مگابایتی در یک شبکه گیگابیتی). حتی ممکن است روترها و سوئیچ‌ها مشکلات مختلفی در بهره‌وری از CPU، حافظه و backplane را ایجاد کنند که منجر به ایجاد تنگنا در شبکه شود. ابزارهای امنیتی و بازرسی بسته‌ها نیز تاخیر ترافیک شبکه را بیشتر می‌کنند.
• طراحی و پیکربندی شبکه؛ طراحی و پیکربندی شبکه نیز بر روی عملکرد شبکه تاثیر می‌گذارد. از MPLS یا VPN یا SD-WAN برای اتصال به سایت استفاده می‌کنید؟ آیا تجهیزات شبکه از جامبو فریم‌ها پشتیبانی می‌کنند؟ آیا هنگام طراحی توپولوژی شبکه از لایه توزیع صرف نظر می‌کنید؟ آیا امنیت ترافیک شبکه را تضمین می‌کنید؟ همه این متغیرها و موارد دیگر می‌توانند از منظر عملکرد و بهینه‌سازی شبکه حائز اهمیت باشند.
• انواع ترافیک شبکه؛ نوع ترافیک ایجاد شده توسط کاربران، برنامه‌ها و سرویس‌ها می‌تواند بر عملکرد شبکه و اینکه چه کاری می‌توانید برای بهینه‌سازی آن انجام دهید تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، TCP ذاتا کارایی کمتری نسبت به UDP دارد و ترافیک بیشتری تولید می‌کند. VoIP و سایر ارتباطات بلادرنگ نسبت به تاخیر بسیار حساس هستند، بنابراین اگر شبکه خوب کار نکند، این برنامه‌ها به سرعت مختل می‌شوند. در این موارد جامبو فریم‌ها میتوانند به شما در بهینه‌سازی عملکرد کمک کنند.
• پچ‌های جدید و تغییرات سخت‌افزاری؛ آیا سخت‌افزار جدید یا پچ‌ها را قبل از نصب آزمایش کرده‌اید؟ اگر پاسخ منفیست، این خطر وجود دارد که این تغییرات عواقب ناخواسته‌ای داشته باشند. به زبان ساده: هیچ وقت نرم‌افزار یا سخت‌افزار تست نشده را روی سیستم نصب نکنید.

۸ ابزار و تکنیک بهینه سازی شبکه

پس از شناخت عوامل موثر بر عملکرد شبکه و بهینه‌سازی آن، خوب است نگاهی به تکنیک‌های بهینه‌سازی عملکرد شبکه بیندازیم:

• کیفیت خدمات (QoS)؛ QoS امکان اولویت‌بندی ترافیک را در اختیارتان می‌گذارد. در صورت استفاده از این ابزار، با اولویت دادن به سرویس‌های حساس نسبت به تأخیر (مانند VoIP) نسبت به سرویس‌های کمتر حساس (مانند ایمیل)، می‌توان عملکرد کلی شبکه و تجربه کاربر را بهبود بخشید.
• لود بالانسینگ؛ این ابزار در سرورهای مختلف و دستگاه‌های شبکه احتمال وقوع تنگنا را کاهش می‌دهد.
• بهینه‌سازی TCP؛ با بهینه‌سازی TCP، دستگاه‌های مسیریابی نحوه پردازش ترافیک TCP را طوری تنظیم می‌کنند که زمان پاسخ کاهش یابد.
• SD-WAN؛ اکثر راه‌حل‌های SD-WAN می‌توانند سرعت و کارایی مسیریابی ترافیک شبکه را، به‌ویژه در مورد بارهای ابری، بهبود ببخشند.
• تنظیم بافر روتر؛ هنگام افزایش ترافیک شبکه، ممکن است میزان بارگذاری در بافرهای روتر افزایش یافته و منجر به حذف بسته‌ها شود. با تنظیم بافر روتر می‌توانید نحوه تخصیص حافظه بافر را تغییر داده و مانع از وقوع این مشکل شوید.
• کش داده‌ها؛ ذخیره‌سازی داده‌هایی که مراجعه به آنها زیاد است می‌تواند تاثیر مثبت قابل توجهی بر مصرف پهنای باند و استفاده از منابع دستگاه شبکه بگذارد.
• طراحی شبکه و بهبود سخت‌افزار؛ در برخی موارد ممکن است لازم باشد توپولوژی یا سخت‌افزار شبکه را برای رفع تنگناها تغییر دهید. به عنوان مثال، شاید متوجه شوید که یک روتر یا سوئیچ قدیمی در حال ایجاد تنگناست و باید تعویض شود. حتی برای پشتیبانی از سرعت انتقال در محدوده گیگابایت باید کابل کشی خود را تغییر داده و از CAT5 به CAT5e ارتقا دهید.

به خاطر داشته باشید در مسئله بهینه‌سازی عملکرد شبکه، استفاده از ابزار مناسب نقش اساسی ایفا می‌کند. در برخی موارد ممکن است فقط نیاز به ایجاد تغییرات جزئی باشد و مسئله با پیاده‌سازی QoS حل شود. اما در موارد دیگر باید یک مرحله به‌روز‌رسانی کامل سخت‌افزاری انجام دهید تا شبکه بهینه شود. به همین دلیل است که تجزیه و تحلیل وضعیت فعلی شبکه و نظارت بر آن بسیار مهم است، زیرا به شما امکان می‌دهد در مورد راه‌حل‌های بهینه‌سازی تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید.

کلام آخر

امیدواریم مطالبی که در این یادداشت اشاره کردیم، به شما عزیزان کمک کرده باشد درک بهتری از اهمیت بهینه سازی شبکه و مزایای متعددی که برای کسب و کار شما به ارمغان می‌آورد، به دست آورده باشید. البته مزیت‌های بهینه‌سازی شبکه به مراتب گسترده‌تر از موارد ذکر شده در این مقاله است و اگر از این مزایا به‌طور تمام و کمال بهره‌مند شوید، پیشنهاد می‌کنیم هرچه سریع‌تر بهینه‌سازی موثر شبکه را پیاده‌سازی کنید.

شما چه اطلاعات بیشتری درباره بهینه سازی شبکه دارید؟ از تکنیک‌هایی برای نظارت بر عملکرد شبکه و بهبود خدمات خود استفاده می‌کنید؟ منتظر شنیدن نظرات‌تان هستیم.