DAS چیست؟ کاربردها، مزایا و معایب DAS Storage

ذخیره‌سازی مطمئن داده‌ها در هر کسب و کار و سازمانی اهمیت بسیار دارد. نحوه ذخیره‌سازی داده‌ها بر کارایی، امنیت و… گروه شما اثر می‌گذارد. ذخیره‌سازی داده‌ها همچنین تضمین می‌کند که در صورت خرابی سیستم، حملات سایبری و مسائل این چنینی، فایل‌ها و اطلاعات شما ایمن نگه داشته می‌شوند. روش‌های مختلفی برای ذخیره‌سازی وجود دارد. یکی از روش‌ها استفاده از DAS Storage یا Direct-attached storage است. در این مقاله می‌خواهیم به معرفی DAS Storage بپردازیم و تفاوت آن را با دیگر انواع ذخیره‌سازی توضیح دهیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید. 

ذخیره ساز DAS چیست؟

برای ذخیره‌سازی داده‌ها راهکارهای مختلفی وجود دارد. یکی از این روش‌ها، DAS است. Direct Attached Storage یا ذخیره‌ساز اتصال مستقیم نوعی سیستم ذخیره‌سازی دیجیتال است که مستقیماً به کامپیوتر، رایانه شخصی، ورک‌استیشن، سرور یا سیستم هاست متصل می‌گردد. ذخیره‌ساز DAS برای ذخیره داده‌ها نیازی به اتصال به شبکه ذخیره‌سازی ندارد و کنترل سخت‌افزاری آن با سرور است. ساده‌ترین نمونه یک دستگاه ذخیره‌سازی DAS می‌تواند یک هارددیسک، CD یا Drive USB باشد.

راهکارهای ذخیره‌سازی DAS از پروتکل دسترسی به سطح بلوک (block-level access protocol) برای دسترسی به داده‌ها توسط اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند. این بدان معناست که DAS فقط می‌تواند به یک رایانه یا سرور در یک زمان متصل شود، اطمینان حاصل کند که داده‌های ذخیره شده در آنجا توسط سایر دستگاه‌های موجود در شبکه قابل‌دسترسی نیستند مگر اینکه در ابتدا به رایانه هاست وصل شوند.

به طور کلی می‌توان Direct-attached storage را به 2 گروه دسته‌بندی کرد:

• استوریج داخلی مثل هارددیسک‌های HDD یا SSD
• استوریج خارجی مثل هارد اکسترنال، فلش، نوار، USB، Thunderbolt ، FireWire، درایوهای نوری (CD، DVD، Blu-ray)

علت نام‌گذاری DAS چیست؟

علت نام‌گذاری DAS (Direct-attached storage) یا ذخیره‌ساز اتصال مستقیم این است که استوریج ذخیره‌سازی مستقیماً به رایانه یا سرور متصل می‌شود. به این معنی که سیستم ذخیره‌سازی تنها توسط دستگاهی که به آن متصل شده قابل‌دسترس است و نه از طریق شبکه. DAS از طریق اترنت یا کانال فیبر نوری به شبکه متصل نمی‌شود و از دستگاه‌های شبکه مانند هاب‌ها، سوئیچ‌ها یا روترها برای در دسترس قرار دادن فضای ذخیره‌سازی استفاده نمی‌کند.

برای اطلاعات بیشتر مقاله تفاوت هاب و سوئیچ و روتر را مطالعه کنید.

کارکرد DAS چگونه است؟

DAS می‌تواند داخلی یا خارجی باشد و همان طور که اشاره کردیم برای پیوند به کامپیوتر هاست یا سرور به اتصال شبکه متکی نیست. معمولاً DAS داخلی شامل یک دستگاه ذخیره‌سازی می‌شود که در داخل سرور یا رایانه قرار دارد و از آداپتور HBA برای اتصال استفاده می‌کند. تمامی رایانه‌های شخصی دارای حداقل یک درایو DAS داخلی هستند که می‌تواند شامل یک هارد HDD یا SSD باشد که با رابط SATA به کامپیوتر وصل است. سرورها نیز دارای استوریج داخلی هستند که با رابط‌هایی مثل SATA، SCSI یا SAS با سرور پیوند برقرار می‌کنند. 

نمونه‌های خارجی DAS نیز با رابط‌هایی مثل USB، eSATA، SAS یا SCSI به سرورها و ورک‌استیشن‌ها متصل می‌گردند. تنها با کامپیوتری که DAS به آن متصل است می‌توان این سیستم ذخیره‌سازی را مدیریت و کنترل کرد. در واقع، رایانه‌های شبکه‌ای نمی‌توانند به صورت مستقیم به داده‌های این سیستم ذخیره‌سازی دسترسی پیدا کنند و باید با کامپیوتر میزبان DAS ارتباط برقرار کنند.

در چه مواردی از DAS استفاده می‌شود؟

DAS معمولاً برای ذخیره‌سازی داخلی در رایانه‌های شخصی و سرورها به شکل هارد دیسک (HDD) یا درایو حالت جامد (SSD) که مستقیماً به مادربورد متصل می‌شوند، استفاده می‌گردد. همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم حافظه خارجی مانند دستگاه‌های USB (Universal Serial Bus) و هارددیسک‌های اکسترنال نیز به عنوان دستگاه‌های ذخیره‌سازی DAS در نظر گرفته می‌شوند. 

علاوه بر این، می‌توان از DAS به عنوان فایل سرور در کسب و کارهای کوچک و متوسط استفاده کرد. کاربرد دیگر آن در مراکز داده و به عنوان استوریج خصوصی متصل به سرورهای اختصاصی است. معمولاً شرکت‌های بزرگ‌تر از سیستم‌های ذخیره‌سازی شبکه‌ای مانند SAN و NAS استفاده می‌کنند.

به طور کلی زمانی از DAS استفاده می‌شود که به حجم زیادی از استوریج نیاز است و کارایی بالا حرف اول را می‌زند. به همین دلیل هم DAS برای محیط‌های کاری کوچک تا متوسط مناسب است؛ زیرا این کسب و کارها به سیستم‌های ذخیره‌سازی ساده‌ای نیاز دارند و لازم نیست اشتراک‌گذاری داده در سراسر سازمان انجام شود. پس می‌توان گفت Direct Attached Storage برای فعالیت‌هایی مناسب است که به عوامل زیر توجه ویژه‌ای دارند:

• صرفه‌جویی در هزینه‌ها
• انتقال سریع‌تر داده‌ها
• ساده بودن کار با سیستم ذخیره‌سازی
• عدم نیاز به دانش فنی و تخصصی
• پردازش ساده
• نگهداری و پیکربندی آسان

ویژگی‌های کلیدی DAS

ذخیره‌ساز اتصال مستقیم یا DAS دارای ویژگی‌های مختلفی است. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های آن اشاره می‌کنیم:

اتصال مستقیم

ویژگی اصلی DAS اتصال مستقیم آن به کامپیوتر میزبان یا سرور است. در واقع دستگاه ذخیره‌سازی به شکل فیزیکی و با استفاده از کابل به هاست متصل می‌شود. اتصال DAS نیازی به تجهیزات و پروتکل‌های شبکه ندارد و به همین دلیل، راهکاری ساده و مقرون به صرفه است. این گونه فرایند راه‌اندازی و پیکربندی نیز ساده‌سازی می‌شود. زیرا کار با آن به دانش فنی و تخصصی زیادی نیاز ندارد. 

عدم نیاز به شبکه

پیش‌تر به این نکته اشاره کردیم که DAS از طریق شبکه عمل نمی‌کند. این بدان معنی است که دستگاه ذخیره‌سازی از طریق شبکه محلی (LAN) یا اینترنت قابل دسترس نیست. یعنی فقط می‌توانید از طریق کامپیوتر یا سروری که DAS به آن متصل است، به داده‌ها دست پیدا کنید. همین امر موجب افزایش امنیت داده‌ها می‌گردد؛ زیرا اطلاعات در معرض تهدیدات بالقوه مبتنی بر شبکه قرار نمی‌گیرند. همچنین سرعت انتقال داده‌ها نیز افزایش می‌یابد؛ زیرا ترافیک شبکه روی آن اثری ندارد.

عوامل مؤثر در انتخاب بهترین DAS

توضیح دادیم که DASها انواع مختلفی دارند. حال ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که کدام DAS برای کسب و کار، سازمان و… شما بهتر است؟ برای تهیه ذخیره‌ساز اتصال مستقیم باید به نکات زیر توجه کنید:

ظرفیت مورد نیاز

پیش از هر چیزی باید به این نکته توجه کنید که به چه میزان فضای ذخیره‌سازی نیاز دارید. ظرفیت DAS باید با مقدار داده‌ای که در حال حاضر دارید و قرار است در آینده به آن اضافه کنید، مطابقت داشته باشد. در واقع هم نیازهای حال شما مهم است و هم نیازهای آینده. انواع فایل‌هایی را که معمولاً ذخیره می‌کنید، بررسی کنید. حجم آنها معمولاً چقدر است؟ چند مورد از این فایل‌ها را در آینده خواهید داشت؟ یک تخمین کلی بزنید و ذخیره‌سازی مناسب با نیاز خود تهیه کنید.

ملاحظات عملکردی

عملکرد یکی دیگر از عوامل کلیدی در انتخاب DAS است. سرعت انتقال داده‌ها ضروری است، به ویژه برای کارهایی مانند ویرایش ویدئو یا مجازی‌سازی که به سرعت خواندن/نوشتن بالایی نیاز دارند. یونیت‌های DAS را بر اساس نرخ انتقال داده نیز ارزیابی می‌کنند. به دنبال گزینه‌ای باشید که برای موارد استفاده شما مناسب هستند. 

توجه به نوع رابط‌ها

نکته دیگری که در هنگام خرید باید مورد توجه قرار گرفته شود، رابطی است که DAS به وسیله آن به سیستم متصل می‌گردد. رابط‌های رایج عبارت‌اند از USB، Thunderbolt، eSATA و SAS که هر کدام سرعت و سازگاری متفاوتی را ارائه می‌دهند. سیستم ذخیره‌سازی که تهیه می‌کنید باید با سخت‌افزارهای کنونی شما سازگار باشد. 

امکان جا به جایی

DASهای داخلی درون سرور، کامپیوتر و… قرار می‌گیرند. در نتیجه، نمی‌توانید آنها را مدام جدا کنید. در حالی که استوریج اکسترنال را می‌توان به راحتی به سیستم‌های مختلف متصل کرد. در نتیجه، باید به این نکته توجه کنید که می‌خواهید یک DAS ثابت داخلی داشته باشید یا استوریجی که قابل‌حمل باشد.

پیکربندی RAID

عامل دیگری که در هنگام خرید DAS باید به آن توجه کنید، پیکربندی RAID یا Redundant Array of Independent Disks است. پیکربندی RAID بر حفاظت از داده‌ها و ظرفیت ذخیره‌سازی تأثیر می‌گذارد. سطوح مختلفی از RAID وجود دارد. به عنوان مثال، دستگاه‌های دارای RAID 1 می‌توانند داده‌ها را در چندین دیسک میرور می‌کند. در نتیجه، از داده‌ها به شکل بهتری حفاظت می‌شود. دستگاه‌های RAID 0 صرفاً روی به حداکثر رساندن فضای ذخیره‌سازی تمرکز دارند. در زمان خرید باید دستگاهی را انتخاب کنید که پیکربندی RAID مناسب نیاز شما را ارائه می‌دهد.

مزایای DAS

استفاده از سیستم ذخیره‌سازی DAS مزایایی را به همراه دارد، از جمله:

اتصال مستقیم به دستگاه

اتصال مستقیم DAS به دستگاه باعث می‌شود تا ارتباطی بی‌واسطه ایجاد شود. در نتیجه میزان تأخیر پایین می‌آید و سرعت انتقال داده‌ها افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه، این ویژگی DAS را به گزینه‌ای ایدئال برای برنامه‌های کاری تبدیل می‌کند که به دسترسی سریع داده‌ها و توان عملیاتی بالا نیاز دارند. 

مقرون به صرفه بودن

یکی از مهم‌ترین مزایای DAS مقرون به‌صرفه‌بودن آن است. برخلاف ذخیره‌سازی متصل به شبکه (NAS) یا شبکه‌های ذخیره‌سازی SAN، DAS به سخت‌افزار شبکه‌ای اضافی یا تنظیمات پیچیده نیاز ندارد. این امر سرمایه‌گذاری اولیه و هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهد. 

سادگی و سهولت استفاده

استفاده از DAS ساده است. راه‌اندازی یک سیستم ذخیره‌سازی DAS آسان است و اغلب فقط کافی است که رابط‌های دستگاه را به سرور یا کامپیوتر وصل کنید. به طور کلی، استفاده از این دستگاه‌ها نیاز به دانش تخصصی ندارد.

معایب DAS

در کنار مزایا، معایبی هم وجود دارد. معایب DAS عبارت‌اند از:

مقیاس‌پذیری محدود

وقتی یک استوریج DAS را خریداری کنید، دیگر نمی‌توانید فضایی را به آن بیفزایید. در حالی که امکان ارتقای ظرفیت دیگر انواع استوریج‌ها مثل NAS و SAN وجود دارد. به عنوان مثال، اگر ظرفیت یک DAS دو ترابایت باشد، دیگر نمی‌توان این مقدار را افزایش داد. بلکه باید به طور کلی استوریج را عوض کرد و موردی با ظرفیت بالاتر را خریداری کرد.

دسترسی محدود

یکی از اشکالات مهم DAS دسترسی محدود آن است. از آنجایی که دستگاه‌های DAS مستقیماً به یک رایانه یا سرور متصل می‌شوند، دسترسی هم‌زمان به داده‌ها، از چندین مکان یا توسط چند کاربر چالش‌برانگیز می‌شود. عدم دسترسی شبکه‌ای به داده‌ها به معنای محدود شدن قابلیت به اشتراک‌گذاری اطلاعات و همکاری از راه دور است. در نتیجه، DAS نمی‌تواند گزینه مناسبی برای مشاغلی باشد که نیاز به دسترسی بلادرنگ به داده‌ها در بخش‌ها یا مکان‌های مختلف دارند. 

عدم حفاظت از داده‌ها

سیستم‌های DAS معمولاً فاقد ویژگی‌های امنیتی پیشرفته هستند. این دستگاه‌ها از ویژگی‌هایی مثل اسنپ‌شات، تکثیر داده و… پشتیبانی نمی‌کنند. در صورت خرابی سخت‌افزار یا خرابی داده‌ها، بازیابی اطلاعات از دستگاه DAS می‌تواند دشوار و وقت‌گیر باشد. کسب و کارهایی که از DAS برای ذخیره‌سازی استفاده می‌کنند، باید فکری به حال پشتیبان‌گیری و محافظت از داده‌ها بکنند. 

تفاوت DAS با SAN و NAS

DAS (Direct Attached Storage)، NAS (Network Attached Storage) و SAN (Storage Area Network) سه شیوه ذخیره‌سازی داده‌ها هستند. این 3 روش قابلیت‌های مختلفی را ارائه می‌دهند و کاربردهای خاص خود را دارند. در این بخش می‌خواهیم به تفاوت این 3 مورد بپردازیم.

DAS:

• مستقیماً به رایانه یا سرور وصل می‌گردد. 
• دسترسی به داده‌ها در آن سریع‌تر است. 
• راه اندازی آن ساده است.
• برای محیط‌هایی با مقیاس کوچک مناسب است.

NAS:

• به یک شبکه متصل می‌گردد.

• چندین کاربر و دستگاه می‌توانند به طور هم‌زمان به فضای ذخیره‌سازی دسترسی داشته باشند. 
• برای فضایی مناسب است که به بکاپ گرفتن از داده‌ها و به اشتراک‌گذاری فایل‌ها نیاز دارند.
• چندین کاربر می‌توانند داده‌ها را مدیریت کنند. 

SAN:

• امکان دسترسی به آن از چندین سرور وجود دارد.
• برای شرکت‌ها و کسب و کارهای بزرگ طراحی شده است.
• مناسب فعالیت‌های پیچیده‌تر است. 
• انعطاف و مقیاس‌پذیری را ارائه می‌دهد.
• قیمت بالاتری دارد. 
• کار با آن دشوارتر است.

جدول مقایسه DAS،SAN و NAS

کلام آخر

در این مقاله به معرفی سیستم ذخیره‌سازی DAS پرداختیم. Direct Attached Storage یک راهکار ذخیره‌سازی ارزشمند برای بسیاری از مشاغلی است که به سادگی، کارایی بالا و مقرون به صرفه بودن اهمیت می‌دهند. درست است که DAS محدودیت‌هایی دارد؛ اما سرعت بالای دسترسی به داده‌ها، کارکرد راحت و همچنین قابل‌حمل بودن آن موجب شده است تا بسیاری از کسب و کارهای کوچک این گزینه را برای ذخیره‌سازی داده‌های خود انتخاب کنند.