آشنایی جامع با انواع سرویس‌های رایانش ابری
آشنایی با انواع سرویس‌های رایانش ابری برای شرکت‌ها، سازمان‌ها، ارگان‌های و بسیاری از صنایع مختلف فعال در حوزه تکنولوژی مفید خواهد بود. زیرا خدمات ارائه شده توسط این سرویس، به‌منظور کاهش هزینه‌های خرید زیر ساخت‌های موردنیاز و تعمیر و نگهداری آن‌ها بوده و استفاده از رایانش ابری مطمئنا به‌صرفه است.
تا جایی که بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت، گوگل، آمازون و… زیر ساخت‌های شبکه خود را علاوه بر مصارف شخصی شرکت، برای استفاده عموم و شرکت‌ها نیز توسعه داده‌اند. در ادامه با یک معرفی کلی از سرویس رایانش ابری، مسیر را به سمت آشنایی بهتر و بیشتر با خدمات برجسته آن ادامه خواهیم داد.
فهرست عناوین مقاله
تعریفی کلی برای رایانش ابری cloud computing
کلود کامپیوتینگ یا رایانش ابری یا محاسبات ابری، سیستمی است که انجام برخی کارها مانند تهیه و نگهداری از زیرساختهای موردنیاز، ارائه بستر‌های کاربردی برای استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی، حفظ و نگهداری از اطلاعات و اسناد مهم و… را بر عهده دارد. مثال ساده‌ای از رایانش ابری همین گوگل درایو (google drive) است که در ابتدای کار 15 گیگ فضای ذخیره‌سازی در اختیار همه قرار می‌دهد.
شما می‌توانید در این 15 گیگ اسناد، اطلاعات، عکس، ویدئو و هر نوع فایل باینری را آپلود کنید و تا زمانی که سرویس گوگل درایو خدمات ارائه می‌دهد، فایل‌های شما نیز حفظ خواهد شد. اما سوال اینجاست که گوگل اگر برای هر نفر 15 گیگ فضای رایگان در نظر گرفته باشد، این اطلاعات در کجا ذخیره می‌شود؟ این سوال دقیقا ماهیت رایانش ابری را برملا می‌کند. خب هر فایلی دیجیتالی برای نگهداری نیاز به فضای ذخیره‌سازی مانند USB، هارد درایو، دیسک، فلاپی و… دارد.
گوگل نیز برای ذخیره‌سازی حجم بالایی از اطلاعات خود و سرویس‌هایی که ارائه می‌دهد (همین گوگل درایو) نیاز دارد تا زیرساخت‌هایی بسیار گران‌قیمت را تهیه و همچنین از آن‌ها نگهداری کند. در این میان ایده رایانش ابری به وجود آمد. به این صورت که اگر گوگل یا مایکروسافت یا آمازون و هر شرکت بزرگ دیگری زیر ساخت‌های موردنیاز خود را تهیه و از آن‌ها نگهداری می‌کند، چرا قسمت‌های اضافی آن را در اختیار شرکت‌های دیگر قرار ندهد؟
در نهایت با جمع‌بندی از تعاریف و مثال‌های یاد شده می‌توان گفت که سیستم رایانش ابری برای کاهش هزینه‌های خرید و نگهداری از زیرساخت‌ها (منظور از زیرساخت ممکن است فضای ذخیره‌سازی، سیستم پردازشی، اینترنت پرسرعت، نرم‌افزار‌های پرکاربرد و… باشد) توسط شرکت‌های بزرگ ارائه شده است تا با پرداخت اشتراک ماهانه، سالانه یا حتی قراردادی به‌اندازه موردنیاز به این سرویس دسترسی داشته باشید.
انواع ابر در رایانش ابری و مزیت‌های این سرویس
ابر یا همان زیرساخت‌ها انواع مختلفی دارند که بر حسب نیاز شرکت‌ها به سه دسته کلی تقسیم‌بندی‌شده است:
- Public Cloud
- Private Cloud
- Hybrid Cloud
هر یک از این نوع ابر‌ها دارای ساختار و معماری مختلفی در نوع سرویس‌دهی هستند که در ادامه به بررسی جزئی هرکدام پرداخته‌ایم.
Public cloud
پابلیک کلود یا همان ابر عمومی نوعی ابر است که صاحب زیرساخت‌ها، شرکت‌های ارائه‌دهنده هستند. یعنی شما یا هر شخصیت حقیقی یا حقوقی که از آن استفاده می‌کند، با پرداخت اشتراک قسمتی از زیرساخت را اجاره کرده و بر مدیریت، نگهداری و میزبانی سرور‌ها هیچ تاثیر و نقشی ندارد. مثال این نوع ابر همان گوگل درایو است.
Private cloud
پرایوت کلود یا ابر خصوصی. برخی شرکت‌ها و سازمان‌ها اطلاعات بسیار مهم و محرمانه‌ای دارند که به‌هیچ‌عنوان نمی‌توانند میزبانی از نگهداری این اطلاعات را بر عهده شخص دیگری قرار دهند. اما برای کاهش هزینه‌های نگهداری از این اطلاعات اقدام به اجاره ابر خصوصی می‌کنند. به این صورت که زیرساختهای اجاره شده با مبلغی بالاتر، زیر مدیریت اجاره کنند اداره می‌شود. حتی ممکن است برای امنیت بیشتر، این ابر خصوصی را در مکان‌هایی که اجاره‌کننده تعیین می‌کند، نصب و راه‌اندازی شود.
Hybrid cloud
ابر هیبریدی یا ترکیبی، ابری است که از ترکیب دو مورد بالا حاصل می‌شود. اگر نیاز باشد تا قسمتی از زیرساخت موردنیاز عمومی و قسمتی از آن خصوصی اجاره شود، نوع ترکیبی ابر یا هیبرید کلود بهترین گزینه است. برای مثال برای اجرای یک نرم‌افزار از نوع عمومی یا همان پابلیک کلود استفاده می‌شود ولی برای ذخیره اطلاعات خروجی از نرم‌افزار، نیاز است تا ابر خصوصی استفاده شود.
استفاده از سرویس رایانش ابری مزایایی دارد که در زیر به چند مورد از آن اشاره شده است.
- هزینه خرید زیر ساخت‌ها 0 می‌شود
- هزینه نگهداری از زیر ساخت‌ها بر عهده ارائه‌دهنده خدمات است
- امنیت رایانش ابری بسیار بیشتر از کامپیوتر یا سرور شخصی است
- بر اساس نیاز می‌توان زیرساخت را تعیین و هزینه اشتراک را بر مبنای آن پرداخت کرد
- سرعت کار و پردازش اطلاعات در سیستم رایانش ابری بسیار بیشتر است
انواع سرویس‌های رایانش ابری
سیستم رایانش ابری برای ارائه خدمات به بهترین شکل ممکن، سرویس‌های متنوعی دارد. اما موضوعی که اهمیت دارد این است که شرکت‌ها و سازمان‌های زیادی در حال حرکت به سمت استفاده از رایانش ابری هستند که این امر باعث افزایش هرچه بیشتر ارزش سیستم کلود کامپیوتینگ می‌شود. در حالت کلی می‌توان انواع سرویس‌های رایانش ابری را به موارد زیر محدود کرد:
- Infrastructure as a Service (IaaS)
- Platform as a Service (PaaS)
- Software as a Service (SaaS)
- Functions as a Service (FaaS)
برای هر کسب‌وکار سازماندهی شده‌ای، درک و نحوه استفاده از سرویس‌های رایانش ابری مهم و ضروری است. در دنیایی که روزبه‌روز شاهد تخصصی‌تر شدن امورات و راحت‌تر شدن استفاده از تکنولوژی در عین پیچیدگی آن هستیم، عقب ماندن از این مسیر پذیرفتن مرگ تدریجی برای بیزینس‌ها است.
زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)
ساده‌ترین و پایه‌ای‌ترین سرویسی که می‌توان برای سیستم رایانش ابری نام برد،Infrastructure as a Service یا (IaaS) است. این نوع سرویس زیرساختهای موردنیاز را برای عموم و شرکت‌ها در اختیار قرار می‌دهد. برای مثال می‌توان میزان نیروی پردازشی یا مقدار فضای موردنیاز ذخیره‌سازی را برای این نوع سرویس رایانش ابری نام برد.
برخی از سازمان‌ها برای نگهداری از میزان حجم بالایی اطلاعات و اسناد نیاز به فضای ذخیره‌سازی بزرگی دارند. یا برخی از اشخاص معمولی برای اجرای یک نرم‌افزار یا حتی سیستم‌عامل معمولی نیاز به نیروی پردازشی ثابتی دارند. در این مواقع به‌جای خرید فضای ذخیره‌سازی و نگرانی از خرابی آن و حذف شدن اطلاعات یا هزینه برای تهیه یک سیستم برای اجرای نرم‌افزار و سیستم عاملی خاص، می‌توان با اجاره یک سرویس رایانش ابری بر مبنای IaaS نیاز‌ها را به‌سادگی برطرف کرد.
نمونه‌هایی از خدمات رایانش ابری بر مبنای IaaS عبارت‌اند از:
- Amazon EC2
- Windows Azure
- Rackspace
- Google Compute Engine
ویژگی‌ها و امکانات سرویس رایانش ابری IaaS
- استفاده از Infrastructure as a Service باعث کاهش قابل‌توجهی در هزینه‌ها می‌شود. زیرا تهیه و نگهداری از زیرساخت‌هایی به‌عنوان سرور بر عهده ارائه‌دهندگان است و شما تنها مجبور به پرداخت هزینه‌های اجاره ماهانه، سالانه یا حتی قراردادی هستید.
- استفاده از این سرویس بر اساس نیاز مصرف‌کننده تعیین می‌شود. یعنی اگر فردی به یک ترابایت فضای ذخیره‌سازی نیاز دارد، همین مقدار زیرساخت برای وی در نظر گرفته می‌شود که به‌سرعت نیز قابل تغییر است. این نوع سیاست در اشتراک‌گذاری منابع باعث می‌شود تا هیچ مقدار زیرساختی بدون استفاده نماند.
- سیاست قیمت‌گذاری بر اساس مصرف. یعنی هزینه هر مقدار زیرساختی که در اختیار شما قرار داده می‌شود محاسبه شده و این کار دلیلی بر مقرون‌به‌صرفه بودن سرویس رایانش ابری است.
پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS)
در مرحله بعدی از معرفی انواع سرویس‌های رایانش ابری پلتفرم به‌عنوان سرویس قرار دارد. این نوع سرویس که نسخه پیشرفته‌تر Infrastructure as a Service است به کاربران خود علاوه بر دسترسی به زیرساخت‌ها، امکان توسعه و ساخت نرم‌افزار‌های کاربردی را نیز می‌دهد. به این صورت که اگر شما یک برنامه‌نویس اندروید یا جاوا هستید، بدون نیاز به تهیه یک سیستم و حتی نصب پلتفرم‌های موردنیاز برای برنامه‌نویسی (مانند اندروید استودیو یا نت بینز) قادر به ساخت و توسعه اپلیکیشن‌های خود خواهید بود.
در حقیقت سرویس رایانش ابری Platform as a Service به‌صورت آنلاین و تحت شبکه برای دولوپرها (developers) امکان برنامه‌نویسی و توسعه نرمافزارها را بدون نگرانی در مورد فضای ذخیره‌سازی، سیستم پردازشی، سرویس‌دهی اطلاعات و مدیریت آن‌ها فراهم می‌کند. یک سرویس رایانش ابری به‌عنوان پلتفرم دارای امکانات پایه‌ای مانند موارد زیر است:
- خدمات هاستینگ
- سیستم‌عامل
- ابزار‌های نرم‌افزاری برای طراحی و توسعه
- محیطی برای اسکریپت‌نویسی سمت سرور
- دسترسی به اینترنت
- فضای ذخیره‌سازی
- پشتیبانی
نمونه‌ای از خدمات رایانش ابری بر مبنای PaaS عبارت‌اند از:
- Microsoft Azure
- AWS Elastic Beanstalk
- Force.com. by Salesforce
- Google App Engine
- Rackspace Cloud Sites
- OpenShift
- Apache Stratos
ویژگی‌ها و امکانات سرویس رایانش ابری PaaS
- این پلتفرم برای افراد غیرمتخصص نیز فضایی برای برنامه‌نویسی و توسعه نرمافزارها فراهم می‌کند. زیرا تنها نیاز است تا وارد سرویس یا سایت مربوطه شده و ثبت‌نام کنید.
- کسی به‌عنوان مصرف‌کننده و توسعه‌دهنده از این سرویس استفاده می‌کند، مجبور به آپدیت و بروز رسانی‌های نرمافزارها و زیر ساخت‌ها و همچنین مدیریت آن‌ها نیست. زیرا تمامی این موارد بر عهده ارائه‌دهنده است.
- استفاده از Platform as a Service باعث ایجاد تعامل بیشتر بین چند توسعه‌دهنده می‌شود. به این صورت که چند برنامه‌نویس مثلا جاوا به‌راحتی و در بستر PaaS می‌توانند با‌هم همکاری کرده و بر روی یک اپلیکیشن کار کنند.
- نیازی به خرید زیرساخت فیزیکی مانند یک سیستم نبوده و همچنین برای نصب و راه‌اندازی نرم‌افزار‌های ضروری، به تخصص نیازی نیست.
نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS)
می‌توان گفت که ترکیبی از دو سرویس قبلی در SaaS وجود دارد. در این نوع سرویس رایانش ابری، نرمافزارها و برنامه‌های کاربردی را بر اساس نیاز جامعه مانند نرم‌افزار حسابداری، تجزیه‌وتحلیل اطلاعات تجاری و… ارائه می‌دهد. این برنامه‌ها بر بستر وب توسط ارائه‌دهندگان میزبانی می‌شود که کاربران برای استفاده از این سرویس یعنی Software as a Service باید از یک مرورگر استفاده کنند.
به معنای دیگر این سرویس به‌صورت اشتراکی برخی نرمافزارها را در اختیار شما قرار می‌دهد و تنها با بازکردن سایت میزبان می‌توانید به آن خدمات بر پایه نرم‌افزار دسترسی داشته باشید. سایت آپارات یا حتی نتفلیکس از معروف‌ترین خدمات بر پایه SaaS هستند که کمتر کسی را می‌توان یافت که از آن‌ها استفاده نکرده باشند.
نمونه‌ای از خدمات رایانش ابری بر مبنای PaaS عبارت‌اند از:
- SAP Business ByDesign
- Zoho CRM
- AppDynamics
- Microsoft Office 365
- Pardot Marketing Automation
ویژگی‌ها و امکانات سرویس رایانش ابری SaaS
- هزینه‌ای برای راه‌اندازی نرمافزارها مانند خرید آن و استخدام فردی متخصص برای نصب صحیح آن وجود ندارد. زیرا تمامی موارد ذکر شده برعهده ارائه‌دهنده است.
- هزینه خرید زیرساختهای موردنیاز برای اجرای برنامه‌ها حذف شده و بدون وقفه و تنها با خرید اشتراک قادر به استفاده از این سرویس و نرم‌افزار موردنیاز خواهید بود.
- انعطاف‌پذیری بالا در پرداخت بر اساس نیاز‌های کاربران
- آپدیت و بروز رسانی نرم‌افزار در کمترین زمان و بدون هیچ هزینه‌ای توسط ارائه‌دهنده
- استفاده از هر دستگاهی برای اجرای نرمافزارها امکان‌پذیر است. زیرا تنها نیاز دارید تا دستگاه موردنظر به اینترنت دسترسی داشته باشد.
کارکرد به‌عنوان سرویس (FaaS) یا همان Serverless
آخرین نوع از سرویس‌های رایانش ابری Faas بوده که در این حوزه جوان‌ترین نیز است. قبل از بررسی این نوع سرویس لازم به ذکر است که کلمه serverless به معنای استفاده‌نکردن از زیرساخت سروری نیست. بلکه در این نوع رایانش ابری برخی از مدیریت‌های پیش‌پاافتاده و سطحی سرور، توسط میزبان و ارائه‌دهنده انجام می‌گیرد.
Functions as a Service این امکان را به کاربرد می‌دهند که بدون درگیرکردن زمان، منابع و هزینه‌های اضافی برای مدیریت برخی کارها، با سرعت بهتر و تمرکز بیشتر به انجام امور اصلی بپردازد. در این میان ارائه‌دهنده‌های سرویس Faas، مدیریت و میزبانی تمامی این امور را برعهده گرفته و هزینه اشتراک را در ازای آن دریافت می‌کنند.
نمونه‌ای از خدمات رایانش ابری بر مبنای PaaS عبارت‌اند از:
- Google Cloud Function
- Microsoft Azure Functions
- Webtask.io
- Iron.io
- Open Whisk
- AWS Lambda
ویژگی‌ها و امکانات سرویس رایانش ابری FaaS
- هزینه‌ای برای مدیریت منابع غیرفعال پرداخت نشده و فقط برای کار‌های انجام شده پول پرداخت می‌شود.
- باعث بهره‌وری بیشتر توسعه دهندگان می‌شود. زیرا دولوپرها بیشتر بر روی کدنویسی و پیشرفت برنامه‌های خود تمرکز می‌کنند.
- کدنویسی سرویس FaaS ذاتا مقیاس‌پذیر بوده و تحمل خطای بالایی دارد.
جمع‌بندی
سیستم رایانش ابری در جهت بهبود عملکرد زیرساختهای موردنیاز برای اشخاص حقیقی و شرکت‌ها خلق شده است. این سرویس برای ارائه خدمات بهتر روزبه‌روز توسعه پیدا کرده، تا جایی که امروزه 4 دسته‌بندی مختلف برای انواع سرویس‌های محاسبات ابری وجود دارد.
سعی شد تا در این مقاله با یک معرفی کلی از کلود کامپیوتینگ (cloud computing) به بررسی انواع سرویس‌های رایانش ابری در قالبی وسیع‌تر بپردازیم. با استناد بر مثال‌های ذکر شده، ویژگی‌ها و امکانات این حوزه، می‌توان گفت که امروزه قسمت بزرگی از پردازش اطلاعات شرکت‌های بزرگی همچون نتفلیکس، آمازون، گوگل و مایکروسافت بر روی سیستم پردازش و محاسبات ابری است.
دیدگاهتان را بنویسید