امروزه با پیشرفت تکنولوژی تقریباً همۀ افراد به ذخیره‌ سازی اطلاعات نیاز دارند. در گذشته وسایلی مانند تلفن همراه یا رایانه‌ها به شیوۀ امروزی مورد استفاده قرار نمی‌گرفتند. به همین دلیل میزان حافظۀ آنها برای ذخیره سازی اطلاعات بسیار کمتر بود. همچنین داده‌های کمتری نسبت به امروز وجود داشت. در حال حاضر انواعی از داده‌های مختلف مثل تصاویر، فایل‌ها و محتوا یا هر عامل دیگری دارای حجم مشخصی است؛ بنابراین به فضای گسترده‌تری برای ذخیره سازی اطلاعات نیاز دارید. در این مقاله قصد داریم یک راهنمای جامع دربارۀ ذخیره سازی اطلاعات و ویژگی‌های آن به شما ارائه دهیم.

اهمیت ذخیره سازی اطلاعات

ذخیره سازی اطلاعات امروزه یکی از روش‌های بهینه سازی فرآیندهای مختلف کسب و کار است. اگر بخواهیم این موضوع را به طور واضح‌تر برای شما بیان کنیم، باید گفت در دنیای امروز تقریباً همۀ کسب و کارها نیاز به سیستم‌های رایانه‌ای برای ذخیره سازی داده‌ها و مشخصات کسب و کار یا محصول خود دارند. 

• همۀ ما می‌دانیم اشکالات مربوط به فناوری و سیستم‌های رایانه‌ای ممکن است برای تمامی کسب و کارهایی که ذخیره سازی اطلاعات را در برنامۀ کاری خود دارند، رخ دهد. فرقی ندارد شرکت مورد نظر یک شرکت بزرگ و گسترده باشد یا یک شرکت کوچک و محدود؛ زیرا اگر فقط و فقط در یکی از سیستم‌های شرکت مورد نظر اختلال ایجاد شود، این ویروس یا اختلال به تمامی سیستم‌ها رسیده و باعث مختل شدن کسب و کار می‌شود. از این رو حفاظت از اطلاعات و داده‌های کاربران و شرکت‌ها به صورت نوآورانه و همراه با بهترین روش ذخیره سازی اطلاعات، تنها راه حل برای جلوگیری از این فاجعه  خواهد بود. 
• یکی از مسائلی که شما باید در رابطه با ذخیره سازی اطلاعات از آن مطمئن شوید، این است که اطلاعات شما در صورت از دست رفتن امکان بازیابی مجدد دارند. این اطلاعات ممکن است بسیار مهم و حیاتی باشد و نابود شدن آنها برای همیشه، ضرر بسیار زیادی را به هر کسب و کاری وارد کند. 
• یکی دیگر از مسائلی که اهمیت ذخیره سازی اطلاعات را چندین برابر می‌کند، هزینۀ ذخیره سازی داده‌هاست. همانطور که گفته شد، در دنیای امروز روش‌های مختلفی برای ذخیره سازی اطلاعات وجود دارد و ممکن است بسیاری از آنها هزینه بر باشند. به همین دلیل شرکت‌ها و کسب و کارها به دنبال راهی هستند که در عین سودمند بودن با هزینه‌ای مقبول انجام شود.

ذخیره سازی اطلاعات چیست؟

ذخیره سازی اطلاعات و داده‌ها به این معنی است که تمامی مدارک اسناد و هر نوع اطلاعاتی که قابلیت ثبت و ضبط به صورت دیجیتالی داشته باشد، درون یک سیستم با حافظۀ مشخصی ذخیره سازی می‌شود. هدف از ذخیره سازی این اطلاعات، نگهداری از آنها برای استفاده در آینده است. در صورتی که بتوانید از این اطلاعات و داده‌ها پشتیبان گیری کنید، امکان بازیابی آن‌ها نیز وجود خواهد داشت؛ بنابراین در نهایت می‌توان گفت پشتیبان گیری از فایل‌ها که نتیجۀ بسیار مهمی در پی دارد، اولین مورد نگهداری از اطلاعات ذخیره شده است. 

مورد بعدی بازیابی سریع اطلاعات و همچنین نتیجۀ مهمتر، جلوگیری از تخریب و از بین رفتن اطلاعات توسط حملات سایبری است.

اطلاعات در چه فضایی ذخیره می ‌شود؟

شما می‌توانید برای ذخیره‌ سازی اطلاعات از انواعی مختلفی از وسایل استفاده کنید. به عنوان مثال هارد دیسک‌ها، درایوهای دیسک، درایوهای (USB)  تنها برخی از فضاهای ذخیره سازی اطلاعات هستند. همۀ ما، در تلفن همراه خود محلی برای ذخیره سازی اطلاعات داریم. این اطلاعات را می‌توان در فضای ابری خود دستگاه ذخیره کرد یا با استفاده از یک (USB) یا رم، اطلاعات مورد نظر خود را ذخیره کنیم. 

برخی از تلفن‌های همراه یا سیستم‌ها امروزی این قابلیت را دارند که از فایل‌ها و اسناد شما یک نسخه پشتیبان تهیه کنند. این نسخۀ پشتیبان، سبب می‌شود در صورت خرابی سیستم و پاک شدن اطلاعات موجود، اطلاعات بازیابی شوند. به عنوان مثال زمانی که سیستم بسوزد یا کلاً از بین برود، می‌توان اطلاعات موجود در فضای رم را بازیابی کرد. شاید ویژگی‌های امنیتی برای سیستم‌های کوچک مثل رایانه‌های خانگی و تلفن‌همراه چندان اهمیتی نداشته باشد؛ اما برای کمپانی‌های بزرگ، مهمترین مسئله که در اولویت بالاتری قرار دارد، امنیت و حفاظت از اطلاعات است.

انواع سیستم های ذخیره سازی اطلاعات

به طور کل دو نوع ذخیره سازی اطلاعات وجود دارد که شامل موارد زیر است. 

1. ذخیره‌ سازی متصل مستقیم (DAS)
2. ذخیره سازی متصل به شبکه (NAS)  

هر کدام از این روش‌ها شامل دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی است. همچنین هر شرکت یا کسب و کاری با توجه به فعالیت خود ممکن است یکی از روش‌های ذخیره سازی اطلاعات را انتخاب کند. گاهی اوقات انتخاب بهترین روش برای ذخیره سازی اطلاعات کار مشکلی است. به همین دلیل شرکت‌ها از پشتیبان کمک می‌گیرند.

1.ذخیره سازی متصل مستقیم (DAS)

ذخیره سازی متصل مستقیم، به مجموعۀ ابزارها، وسایل و تجهیزاتی گفته می‌شود که برای ذخیره ‌سازی اطلاعات مناسب هستند و تنها می‌توانند به صورت فیزیکی با اتصال به رایانه یا سیستم شما اطلاعات را نمایش داده و آن را ذخیره کنند. نمی‌توان از وسایل و تجهیزات مربوط به ذخیره سازی متصل مستقیم، برای چندین دستگاه استفاده کرد. معمولاً تنها یک سیستم به آن متصل شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل این گونه روش‌ها برای ذخیره سازی اطلاعات دارای محدودیت هستند. تجهیزات مربوط به ذخیره‌ سازی متصل مستقیم شامل موارد زیر هستند:

• دیسک‌های سخت
• درایوهای حالت جامد (SSD)
• درایوهای (CD/DVD) 
• درایوهای فلش

2.ذخیره سازی متصل به شبکه (NAS) 

ذخیره سازی متصل به شبکه (NAS) یکی دیگر از روش‌های ذخیره سازی اطلاعات است که به کاربران فضای بیشتری برای ذخیره اطلاعات می‌دهد. همچنین می‌تواند پشتیبانی بهتری داشته باشد و راحت‌تر مورد استفاده قرار گیرد. این روش ذخیره سازی به چندین دستگاه اجازه می‌دهد فضای مربوط به ذخیره سازی اطلاعات را درون شبکه پخش کرده و به افرادی که به آن متصل هستند، اجازۀ ذخیره بدهند. در این روش ممکن است از چندین هارد دیسک استفاده شود. بسیاری از دستگاه‌های دیگر نیز برای ذخیره‌ سازی متصل به شبکه، مورد استفاده قرار می‌گیرند که امروزه در حال توسعه یافتن هستند. 

این ذخیره سازی در پیکربندی(RAID) صورت می‌گیرد. روش ذخیره سازی متصل به شبکه (NAS) قابلیت‌های بسیار زیادی دارد. به عنوان مثال می‌تواند اطلاعات را به راحتی بین چندین دستگاهی که به یکدیگر متصل هستند به اشتراک گذاشته و نحوۀ کنترل و اجازه انتقال اطلاعات نیز می‌تواند توسط انسان انجام شود. برای مثال می‌توان این موضوع را کنترل کرد که چه کسی به دستگاه متصل شده یا چه کسی از دستگاه خارج شود. با این وجود، این روش ذخیره سازی اطلاعات نسبت به روش قبلی هزینه بیشتری دارد؛ اما شرکت‌های پیشرفته حاضر هستند این هزینۀ بالا را بپردازند تا امنیت اطلاعات خود را تضمین کنند.

تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات

شاید به نظر برسد وسایلی که امروزه به وفور برای ذخیره سازی اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند، به اندازۀ کافی مناسب هستند. استفاده از فلش، رم یا هارد دیسک‌های معمولی و همچنین سیستم‌ها و رایانه‌ها برای افرادی که معمولاً با ذخیره سازی حجم زیادی از اطلاعات سر و کاری ندارند کافی هستند؛ اما سیستم‌های پیشرفته و کسب و کارهای بزرگتر نیاز به محل بهتر، امن‌تر و وسیع‌تری برای ذخیره سازی اطلاعات دارند. 

داده‌های مربوط به این کسب و کارها بسیار زیاد و مهم هستند. وسایلی مانند فلش یا رم که دارای حجم محدودی برای ذخیره سازی اطلاعات هستند، برای کسب و کارهای بزرگ مناسب نیستند و ذخیره سازی فرار محسوب می‌شوند. کسب و کارهای بزرگ نیاز به ذخیره سازی داده‌های غیر فرار خواهند داشت. این داده‌ها برای نگهداری نیازی به مصرف برق ندارند. اطلاعات موجود در این وسایل می‌توانند سالیان سال نگهداری و حفاظت شوند.

• هارد SSD

درایو فلش SSD،  داده‌ها را با سرعت بسیار زیادی به قطعات فیزیکی کوچکتر منتقل می‌کند. این کار با استفاده از حافظۀ فلش انجام‌ می‌شود و نسبت به درایوهای معمولی که در جوامع مورد استفاده قرار می‌گیرند، هزینۀ بیشتری دارد؛ اما در عین حال کیفیت و کارایی بالاتری نیز دارد. به عنوان مثال سیستم‌هایی که به این نوع درایو فلش متصل هستند، با سرعت بیشتری کار می‌کنند. شما می‌توانید هارد SSD۵۰۰ گیگابایت یا بالاتر برای لپ تاپ خریداری کنید. 

مورد دوم در مورد درایو فلش SSD ، سرعت پردازش بیشتری است که ارائه می‌دهد. به همین دلیل هزینه این نوع هارد، تقریباً دو برابر درایوهای معمولی است. این نوع درایو در عین داشتن قیمت بالا  برای مدت طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• درایوهای فلش هیبریدی

این قطعه از تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات، نسبت به هارد SSD ، قیمت کمتری برای خرید دارد. در عین حال سرعت متعادلی نیز برای انتقال اطلاعات دارد. عملکرد دستگاه‌هایی که به این نوع درایو متصل هستند، کاملاً معمولی و متعادل است و شما نمی‌توانید از درایوهای فلش هیبریدی، سرعت بالا و دسترسی خیلی سریع به داده‌ها را انتظار داشته باشید. حتی ممکن است گاهی تأخیر در پردازش دستگاه را نیز مشاهده کنید. با این حال به علت داشتن قیمت پایین‌تر، در بیشتر دستگاه‌ها از این نوع درایو استفاده می‌شود. 

• ذخیره سازی ابری ترکیبی

ذخیره سازی ابری ترکیبی، یکی از بهترین مکان‌ها برای ذخیره سازی اطلاعات است؛ زیرا می‌توان مطمئن شد ذخیرۀ اطلاعات در این فضای ابری، هیچگاه به ضرر شخص یا کمپانی نخواهد بود. این اطلاعات با امنیت بسیار بالایی پشتیبانی می‌شوند و هزینۀ پایین ذخیرۀ آنها در فضای ابری سبب می‌شود همیشه بتوان به آنها دسترسی داشت. 

شاید ذخیره سازی ابری ترکیبی از بهترین راه‌ها برای تداوم هر کسب و کاری باشد. در صورتی که ترکیبی از فضای ابری و فضای ذخیره سازی داخلی دستگاه مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند امنیت و حفاظت از اطلاعات را چندین برابر افزایش دهد؛ زیرا شما در این حالت مطمئن هستید اطلاعات در دو بخش ذخیره شده‌اند و به راحتی از بین نمی‌روند. یکی از مزایای ذخیره سازی ابری این است که حافظۀ آن نامحدود است.

برای مطالعه بیشتر مقاله امنیت در رایانش ابری را پیشنهاد می کنیم.

برنامه‌های مخصوص پشتیبان گیری

در دنیای امروز علاوه بر اینکه تجهیزات مختلفی برای ذخیره سازی اطلاعات به وجود آمده‌اند،  یکی از امن‌ترین قدم‌ها در راستای حفاظت و امنیت این اطلاعات، ساخت و تولید نرم افزارهای پشتیبان گیری سیستم است. باید گفت بسیاری از این پشتیبانی‌ها به صورت اشتراک ماهانه یا سالانه باید خریداری شوند. شما می‌توانید در عین حال از پشتیبانی انسانی نیز استفاده کنید. ترکیبی از پشتیبانی دیجیتال و انسانی با یکدیگر، می‌توانند حفاظت و امنیت اطلاعات شما را صدها برابر کنند. 

با استفاده از این نرم افزارها داده‌ها ذخیره‌ سازی شده و دسته بندی می‌شوند و امکان فراموش کردن یا از بین رفتن آنها وجود نخواهد داشت. پشتیبان گیری از اطلاعات و داده‌ها نیازمند لوازم و دستگاه‌های خاصی است که هر کدام از آنها باید خریداری شده یا اشتراک آنها گرفته شود. به عنوان مثال سرورهای پشتیبان، دستگاه‌های پشتیبان گیری و دستگاه‌های بازیابی اطلاعات همه و همه شامل مجموعه پشتیبانی ذخیره سازی اطلاعات هستند؛ البته هزینه‌های آنها بسیار زیاد است. به گونه‌ای که حتی بسیاری از شرکت‌ها قادر به خرید این دستگاه‌ها نیستند و مجبور هستند از سیستم‌های پشتیبان شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند استفاده کنند.

سخن پایانی

 در این مقاله دربارۀ راهنمای جامع ذخیره سازی اطلاعات صحبت شد. البته باید بگوییم هر کدام از موارد مربوط به ذخیره سازی اطلاعات مثل سیستم‌ها و تجهیزات مربوط به آن تعاریف و اصطلاحات مخصوص به خود را دارند که در این مقاله نمی‌گنجد؛ زیرا هر کدام از آنها دارای تجهیزات و روش کار مخصوص به خود هستند. آنچه که اهمیت دارد، عمل حفظ اطلاعات و اسناد و مدارک است. به خصوص اسناد مهم که باید برای کارایی و پایدار بودن یک شرکت یا کسب و کار بسیار با دوام باشد. همانطور که خسارت تصادف با ماشین توسط بیمه جبران می‌شود، خریداری و استفاده از یک دستگاه ذخیره سازی اطلاعات با کیفیت مانند نوعی بدنه و بیمه برای اطلاعات مهم تلقی می‌شود. در نهایت پشتیبان گیری می‌تواند این پایداری و دوام را تضمین کند.